tarafından Türkiye’de akademik teşvik hesaplama genellikle Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından belirlenen kriterlere göre gerçekleştirilir.
Bu kriterler genellikle yayın sayısı, yayınların niteliği, projelerdeki rol, öğrenci yönetimi gibi faktörlere dayanır.
Akademik teşvik hesaplama işlemi aşağıdaki adımları içerir.
Yayınlar
Akademisyenin yayınladığı makalelerin sayısı ve niteliği dikkate alınır. Örneğin, SCI (Science Citation Index) veya SSCI (Social Sciences Citation Index) gibi uluslararası indekslerde yayınlanan makaleler daha fazla puan alabilir.
Projeler
Akademisyenin katıldığı veya yönettiği projelerin sayısı ve önemi değerlendirilir. Özellikle TÜBİTAK veya diğer ulusal ve uluslararası projelerdeki rolü önemlidir.
Yönetilen Öğrenciler
Akademisyenin danışmanlığını yaptığı lisans, yüksek lisans veya doktora öğrencilerinin sayısı ve başarıları göz önüne alınır.
Kitaplar ve Bölüm Yazarlıkları
Akademisyenin kitapları veya kitap bölümlerindeki yazarlık veya editörlük gibi akademik katkıları değerlendirilebilir.
Patentler ve Fikri Mülkiyet Hakları
Akademisyenin buluşlarına veya yenilikçi çalışmalarına verilen patentler veya fikri mülkiyet hakları da teşvik hesaplamasında dikkate alınabilir.
Hizmetler ve İdari Görevler
Üniversite içindeki idari görevler ve akademik hizmetler de bazı durumlarda teşvik hesaplamasına dahil edilebilir.
Bu adımlar genel bir rehber niteliğindedir ve her üniversitenin veya kurumun teşvik hesaplama yöntemi farklılık gösterebilir.
Genellikle üniversiteler bu kriterleri belirler ve akademisyenlerin performanslarını bu kriterlere göre değerlendirirler.
Öğretim üyeleri bu kriterlere göre puan alır ve bu puanlar belirli bir dönem sonunda toplanarak akademik teşvikleri belirler.
Akademik Teşvik Tutarı Nasıl Hesaplanır?
Akademik teşvik puanı bir öğretim elemanının her bir faaliyet türünün alt faaliyetinden dolayı almış olduğu oranların toplamıdır.
Her bir akademik faaliyet türü için de 30 puan belirlenmiştir.
Alt faaliyet oranlarının toplamıyla belirlenen 30 puanın çarpılması akademik faaliyet türü puanını vermektedir.
Akademik teşvik tutarı için yapılan hesaplama Akademik teşvik yönetmeliği kapsamında yapılmaktadır.
Bu yönetmelik 18 Aralık 2015 tarihinde resmi gazetede yayınlanmıştır. Akademik teşvik ödeme tutarı aşağıdaki formülle hesaplanmaktadır:
Akademik teşvik ödemesi tutarı = En yüksek memur brüt aylığı X Akademik unvana göre belirlenen oran (Akademik Teşvik puanı/100)
Akademik Teşvik Hesaplama
Akademik teşvik hesaplamaya örnek vermeden önce bazı özelliklerin bilinmesi gerekmektedir.
Bilinmesi gereken konulardan biri de akademik kadro unvanlarına göre belirlenmiş oranlardır.
Buna göre profesör kadrosunda bulunanlar 0, doçent kadrosunda bulunanlar %90, yardımcı doçent kadrosunda bulunanlar %80, araştırma görevlisi kadrosunda bulunanlar %70, öğretim görevlisi ve okutman kadrosunda bulunanlar %70, uzman çevirici eğitim öğretim planlamacısı kadrosunda bulunanlar %70 orana tabidir.
Akademik teşvik puanıyla ilgili yönetmeliğin 7. maddesinin 2/a fıkrasında bilgi verilmektedir.
Bu bilgiye göre ilk olarak her bir akademik faaliyet türünün puanının hesaplanması gerekmektedir. Bu hesaplama da [Akademik faaliyet türü puanı = alt faaliyet oranları toplamı x 30] formülüyle elde edilmektedir.
Örneğin yardımcı doçent kadrosunda bulunan birinin 2015 yılı içerisinde 1 SCI-Exp yayını (bu yayında ismi 2. sırada), 1 Uluslararası bildirisi (bu yayında ismi 2. sırada), 1 BAP projesini yürütücü olarak tamamlamış ve SCI-Exp kapsamında akademik görevler yapmış olsun.
Bu öğretim üyesi 30 atıfta bulunsun. O halde akademik teşvik ödemesi tutarı nasıl hesaplanır?
Akademik teşvik ödeme tutarı formülü= En yüksek memur brüt aylığı*Akademik unvanlara göre belirlenen oran*(Akademik Teşvik puanı/100) dır.
Akademik teşvik ödemesi tutarı da = 836,66 X 0,8 X (Akademik Teşvik Puanı/100) dır.
Burada akademik teşvik puanının hesaplanması gerekmektedir. Bu hesaplama başlıklarını yayınlar, tebliğ, atıf ve proje başlıkları oluşturmaktadır.
Yayınlar bölümüne 1 SCI-Exp yayını (bu yayında ismi 2. Sırada) bilgisi tabidir. 13,5 sonucu bazı bilgilere göre çıkmaktadır.
Tebliğ bölümüne 1 Uluslararası bildirisi (bu yayında ismi 2. sırada) bilgisi tabidir. 6,75 sonucu bazı bilgilere göre çıkmaktadır.
Proje bölümüne 1 BAP projesi tamamlamış= 30 puan bilgisi tabidir. 13,5 sonucu bazı bilgilere göre çıkmaktadır.
Atıf bölümüne SCI-Exp kapsamında 30 atıf = 30 X 5 puan = 150 puan bilgisi tabidir. 67,5 puan sonucu çıkmaktadır.
Bu durumda akademik teşvik ödemesi tutarı 836,66 X 0,8 X (63,75/100) olmaktadır.
Bu işlem 836,66 X 0,8 X 0,64 bu şekilde ilerlemektedir. Bundan sonra da 699,3 X 0,64 işlemi haline dönüşmektedir. Sonuç olarak bu örnekteki kişinin akademik teşvik ödeme tutarı 445,8 TL çıkmaktadır.
Akademik teşvik hesaplama dayanağı hangi kanundur?
2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun ek 4 üncü maddesi,
Akademik Teşvik Ödeneği Yönetmeliği (14/12/2015 tarihli ve 2015/8305 sayılı BKK ile yürürlüğe girdi)
İlkeler
Akademik teşvik ödemesi tutarı, en yüksek Devlet memura brüt aylığına akademik kadro unvanlarına göre belirlenmiş olan oranın uygulanması suretiyle hesaplanır.
Akademik teşvik puanının en az 30 olması gerekir.
Öğretim elemanının her bir faaliyet türünden topladığı faaliyet puanı otuz puanı, akademik teşvik puanı (toplam faaliyet puanı) ise yüz puanı geçemez.
2914 sayılı Kanun ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu uyarınca aylık ödendiği sürece ödenir, Kadrolarının bulunduğu yükseköğretim kurumları tarafından şubat ayının on beşinden itibaren oniki ay süreyle ödenir,
Her ayın onbeşinde ödenir,
Damga vergisi hariç herhangi bir vergiye tabi tutulmaz,
İlgili mevzuatı uyarınca ödenmekte olan zam, tazminat, ödenek, döner sermaye ek ödemesi, ikramiye, ücret ve her ne ad altında olursa olsun yapılan benzeri ödemelerin hesabında dikkate alınmaz.
Hesaplamalar
Her bir akademik faaliyet türünden elde edilen puanların toplanmasıyla akademik teşvik puanı hesaplanır.
Akademik faaliyetler; Proje, araştırma, yayın, tasarım, sergi, patent, atıflar, tebliğ ve almış olduğu akademik
ödüllerdir.
Faaliyetin alt faaliyetleri, detayları ve oranları Yönetmeliğin ekinde yer alan Faaliyet ve Puan Tablosunda belirtilmiştir.
Faaliyet puanı hesaplanırken alt faaliyet oranları;
Profesör ve doçent kadrosunda bulunanlar için 1,
Yardımcı doçent kadrosunda bulunanlar için 1,5
Araştırma görevlisi, öğretim görevlisi ve okutman kadrolarında bulunanlar için 2,
Uzman, çevirici ve eğitim-öğretim planlamacısı kadrolarında bulunanlar için 1, ile çarpılır.
Akademik teşvik hesaplama örnek
Unvan ve Alan Bilgileri
A1: Eğitim Bilimleri, Fen Bilimleri ve Matematik, Mühendislik, Sağlık Bilimleri, Ziraat, Orman ve Su Ürünleri
A2: Filoloji, Hukuk, İlahiyat, Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler, Spor Bilimleri
A3: Mimarlık, Planlama ve Tasarım
A4: Güzel Sanatlar
1. Proje (20 puan)
Projeleriniz
1.1. TÜBİTAK 1001, 1003, 1004, 1007, 1505, 2244, 3501, SAYEM, COST, Uluslararası İkili İşbirliği Programları
+
1.2. TÜBİTAK 1005, 3001
+
1.3. H2020 projesi
+
1.4. Diğer uluslararası özel veya resmi kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenmiş ve destek süresi dokuz aydan az olmayan Ar-Ge niteliğini haiz proje
+
1.5. Diğer ulusal kamu veya özel kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenmiş ve destek süresi dokuz aydan az olmayan Ar-Ge niteliğini haiz proje
+
2. Araştırma (15 puan)
En az 4 ay süreli araştırma faaliyetleriniz
2.1. Yurt dışı araştırma
+
2.2. Yurt içi araştırma
+
3. Yayın (30 puan)
Yayın faaliyetleriniz
3.1. SCI, SCI-Expanded, SSCI ve AHCI kapsamındaki dergilerde yayımlanmış araştırma makalesi
+
3.2. SCI, SCI-Expanded, SSCI ve AHCI kapsamındaki dergilerde yayımlanmış derleme makale (müstakil yayımlanmış olma şartıyla editöre mektup, yorum vaka takdimi, teknik not, araştırma notu ve kitap eleştirisi)
+
3.3. Alan endeksleri (ÜAK tarafından tanımlanan alanlar için) kapsamındaki dergilerde yayımlanmış araştırma makalesi
+
3.4. Diğer uluslararası hakemli dergilerde yayımlanmış araştırma makalesi
+
3.5. ULAKBİM TR Dizin tarafından taranan ulusal hakemli dergilerde yayımlanmış araştırma makalesi
+
3.6. SCI, SCI-Expanded, SSCI ve AHCI kapsamındaki dergilerde editörlük
+
3.7. Alan endeksleri (ÜAK tarafından tanımlanan alanlar için) kapsamındaki dergilerde editörlük
+
3.8. Diğer uluslararası hakemli dergilerde editörlük
+
3.9. ULAKBİM TR Dizin tarafından taranan ulusal hakemli dergilerde editörlük
+
3.10. Tanınmış uluslararası yayınevleri tarafından yayımlanmış özgün bilimsel kitap
+
3.11. Tanınmış uluslararası yayınevleri tarafından yayımlanmış özgün bilimsel kitap editörlüğü
+
3.12. Tanınmış uluslararası yayınevleri tarafından yayımlanmış özgün bilimsel kitaplarda bölüm yazarlığı (Aynı kitapta en çok iki bölüm değerlendirmeye alınır.)
+
3.13. (Danıştay Sekizinci Dairesinin 21/12/2021 tarihli ve E.:2021/6094 sayılı kararı ile yürütmesi durdurulan ibare; Tanınmış ulusal yayınevleri tarafından yayımlanmış) Özgün bilimsel kitap
+
3.14. (Danıştay Sekizinci Dairesinin 21/12/2021 tarihli ve E.:2021/6094 sayılı kararı ile yürütmesi durdurulan ibare; Tanınmış ulusal yayınevleri tarafından yayımlanmış) Özgün bilimsel kitaplarda bölüm yazarlığı (Aynı kitapta en çok iki bölüm değerlendirmeye alınır.)
+
3.15. Uluslararası boyutta performansa dayalı yayımlanmış kişisel ses ve/veya görüntü kaydı
?
3.16. Uluslararası boyutta performansa dayalı yayımlanmış karma ses ve/veya görüntü kaydı
?
3.17. Ulusal boyutta performansa dayalı yayımlanmış kişisel ses ve/veya görüntü kaydı
?
4. Tasarım (15 puan)
Tasarım faaliyetleriniz
4.1. Endüstriyel, çevresel (bina, peyzaj ve iç mekan) veya grafiksel tasarım; sahne, moda (kumaş, aksesuar veya giysi tasarımı) veya çalgı tasarımı
+
5. Sergi (15 puan)
Sergi faaliyetleriniz
5.1. Özgün yurt dışı bireysel etkinlik (sergi, bienal, trienal, gösteri, dinleti, festival ve gösterim)
?
5.2. Özgün yurt içi bireysel etkinlik (sergi, bienal, trienal, gösteri, dinleti, festival ve gösterim)
?
5.3. Özgün yurt dışı grup/karma/toplu etkinlik (sergi, bienal, trienal, gösteri, dinleti, festival ve gösterim)
?
5.4. Özgün yurt içi grup/karma/toplu etkinlik (sergi, bienal, trienal, gösteri, dinleti, festival ve gösterim)
?
6. Patent (30 puan)
Patentleriniz
6.1. Uluslararası patent
+
6.2. Ulusal patent
+
7. Atıf (30 puan)
Atıflarınız
7.1. SCI, SCI-Expanded, SSCI ve AHCI kapsamındaki dergilerde yayımlanmış makalelerde atıf
+
7.2. Alan endeksleri (varsa) ve kapsamındaki dergilerde yayımlanmış makalelerde atıf
+
7.3. Diğer uluslararası hakemli dergilerde yayımlanmış makalelerde atıf
+
7.4. ULAKBİM tarafından taranan ulusal hakemli dergilerde yayımlanmış makalelerde atıf
+
7.5. Tanınmış uluslararası yayınevleri tarafından yayımlanmış özgün bilimsel kitapta atıf
+
7.6. (Danıştay Sekizinci Dairesinin 21/12/2021 tarihli ve E.:2021/6094 sayılı kararı ile yürütmesi durdurulan ibare; Tanınmış ulusal yayınevleri tarafından yayımlanmış) Özgün bilimsel kitapta atıf
+
7.7. Güzel sanatlardaki eserlerin uluslararası kaynak veya yayın organlarında yer alması veya gösterime ya da dinletime girmesi
?
7.8. Güzel sanatlardaki eserlerin ulusal kaynak veya yayın organlarında yer alması veya gösterime ya da dinletime girmesi
?
8. Tebliğ (20 puan)
Bildirileriniz
8.1. Hakemli uluslararası bilimsel konferansta, sempozyumda veya kongrede sözlü olarak sunulan ve bunların kitabında yayımlanan tam bildiri
+
9. Ödül (20 puan)
Aldığınız ödüller (çalışma / proje / yayın teşvik / teşekkür-başarı belgesi ve plaketi / burs / onur belgesi / hizmet belgesi hariç)
9.1. YÖK Yılın Doktora Tezi Ödülü
+
9.2. TÜBİTAK Bilim Ödülü
+
9.3. TÜBA Akademi Ödülü
+
9.4. Yurt dışı kurum veya kuruluşlardan alınan bilim ödülü (sürekli olarak verilen, daha önce en az beş kez verilmiş, ilgili kurum veya kuruluşun internet sayfasından duyurulan ve akademik ağırlıklı bir değerlendirme jürisi veya seçici kurulu olan) (Aynı çalışma veya eser nedeniyle alınan farklı ödüller için en fazla bir defa puanlama yapılır.)
+
9.5. Yurt içi kurum veya kuruluşlardan alınan bilim ödülü (sürekli olarak verilen, daha önce en az beş kez verilmiş, ilgili kurum veya kuruluşun internet sayfasından duyurulan ve akademik ağırlıklı bir değerlendirme jürisi veya seçici kurulu olan) (Aynı çalışma veya eser nedeniyle alınan farklı ödüller için en fazla bir defa puanlama yapılır.)
+
9.6. Uluslararası jürili sürekli düzenlenen (sürekli olarak verilen, daha önce en az beş kez verilmiş, ilgili kurum veya kuruluşun internet sayfasından duyurulan ve seçici kurulu olan) güzel sanat etkinliklerinde veya yarışmalarında eserlere verilen uluslararası derece ödülü (mansiyon hariç) (Aynı çalışma veya eser nedeniyle alınan farklı ödüller için en fazla bir defa puanlama yapılır.)
?
9.7. Ulusal jürili sürekli düzenlenen (sürekli olarak verilen, daha önce en az beş kez verilmiş, ilgili kurum veya kuruluşun internet sayfasından duyurulan ve seçici kurulu olan) güzel sanat etkinliklerinde veya yarışmalarında eserlere verilen ulusal derece ödülü (mansiyon hariç) (Aynı çalışma veya eser nedeniyle alınan farklı ödüller için en fazla bir defa puanlama yapılır.)
?
9.8. Mevzuatı çerçevesinde, ilgili kuruluşlar (bakanlıklar, yerel yönetimler, meslek odaları, uluslararası kuruluşlar) tarafından sürekli düzenlenen (sürekli olarak verilen, daha önce en az beş kez verilmiş, ilgili kurum veya kuruluşun internet sayfasından duyurulan ve seçici kurulu olan), planlama, mimarlık, kentsel tasarım, peyzaj tasarımı, iç mimari tasarım, endüstri ürünleri tasarımı ve mimarlık temel alanındaki diğer yarışmalarda derece ödülü (mansiyon hariç) (Aynı çalışma veya eser nedeniyle alınan farklı ödüller için en fazla bir defa puanlama yapılır.)
Akademik teşvik yönetmeliği neleri kapsar?
Türkiye’deki üniversitelerin akademik teşvik sistemleri genellikle “Akademik Teşvik Yönetmeliği” adı altında düzenlenir.
Ancak, her üniversitenin kendi yönetmeliği bulunabilir ve bu yönetmelikler arasında farklılıklar olabilir.
Örneğin, bir devlet üniversitesinin akademik teşvik yönetmeliği ile bir vakıf üniversitesinin yönetmeliği farklı olabilir.
Bu nedenle, tam olarak belirli bir “standart” akademik teşvik yönetmeliği bulunmamaktadır.
Ancak, genellikle akademik teşvik yönetmeliği aşağıdaki konuları içerir.
Amaç ve Kapsam
Yönetmeliğin amacını ve kapsamını belirleyen bölüm.
Tanımlar
Yönetmelikte kullanılan terimlerin tanımlarının yapıldığı bölüm.
Teşvik Kriterleri ve Puanlama Sistemi
Yayınlar, projeler, yönetilen öğrenciler, kitaplar ve bölüm yazarlıkları, patentler gibi faktörlerin belirlenmesi ve bu faktörlere göre puanlama sisteminin nasıl olacağının açıklanması.
Teşvik Ödemeleri ve Süreleri
Hangi koşullar altında akademik teşviklerin ödeneceği ve bu ödemelerin nasıl yapılacağına dair detaylar.
Başvuru ve Değerlendirme Süreci
Akademisyenlerin teşvikler için nasıl başvurabilecekleri ve değerlendirme sürecinin nasıl işleyeceği.
Uygunsuz Davranışlar ve Cezalar
Teşviklerin kötüye kullanımı veya yönetmelikte belirtilen kurallara uymama durumunda alınacak önlemler.
Ek Hükümler
Yönetmelikte yer almayan ancak gerektiğinde uygulanacak diğer hükümler.
Her üniversitenin akademik teşvik yönetmeliği, ilgili üniversitenin bürokratik yapılarına ve akademik önceliklerine göre farklılık gösterebilir.
Bu nedenle, belirli bir üniversitenin veya kurumun akademik teşvik yönetmeliğine ulaşmak için ilgili üniversitenin resmi web sitesini veya ilgili birimlerini ziyaret etmek gerekmektedir.
Akademik teşvik nedir?
Akademik teşvik, genellikle üniversitelerde, araştırma enstitülerinde veya akademik kuruluşlarda çalışan akademisyenlerin ve araştırmacıların çalışmalarını teşvik etmek ve ödüllendirmek için uygulanan bir sistemdir.
Bu teşvikler genellikle aşağıdaki biçimlerde olabilir.
Maddi Teşvikler
Araştırmacılara, özellikle belirli araştırma alanlarında veya belirli başarılar elde etmeleri durumunda ek maaş, prim veya araştırma fonu gibi maddi avantajlar sağlanabilir.
Kariyer Gelişimi
Akademisyenlerin kariyer gelişimlerine destek olmak için, örneğin yüksek lisans veya doktora eğitimine maddi destek sağlanabilir veya kariyer ilerlemesi için mentorluk programları oluşturulabilir.
Akademik İlerleme ve Tanıma
Akademik teşvikler, yayınlanan makalelerin veya kitapların sayısına, atıf alınma oranlarına, verilen derslerin kalitesine veya yönetilen tezlerin sayısına göre belirlenebilir.
Bu, akademik başarıyı ölçmek ve tanımak için kullanılabilir.
Ödüller ve Onurlandırmalar
Üstün başarı gösteren akademisyenlere ödüller verilebilir veya onurlandırılabilirler.
Bu, araştırmacıları motive etmek ve topluluk içindeki rekabeti teşvik etmek amacıyla yapılır.
Araştırma Destekleri
Araştırma projeleri için finansal ve altyapısal destek sağlanabilir. Bu, akademisyenlerin ve araştırmacıların daha kapsamlı ve verimli çalışmalarını sağlamak için yapılır.
Bu teşvikler, akademik kuruluşların araştırma ve eğitim kalitesini artırmayı, akademisyenlerin ve araştırmacıların motivasyonunu ve performansını yükseltmeyi amaçlar.
Ayrıca, bilimsel ve akademik ilerlemeyi desteklemek için kullanılırlar.
