tarafından İslam öncesi arap yarımadası’nda bulunan devletler nelerdir?
Tarihte en eski yerleşim yerlerinin başında gelen Arap Yarımadası’nın güney ve kuzeyinde İslâm öncesi dönemde çeşitli devletler kurulmuştur.
Orta Arabistan’daki Hicaz bölgesinde ise İslâm dönemine kadar herhangi bir devletin kurulmadığı, bölgede insanların çeşitli kabileler hâlinde yerleşik veya göçebe olarak yaşadığı bilinmektedir.
İslam öncesi arap yarımadası’nda bulunan devletler nelerdir? (Güney Arabistan)
Güney Arabistan’da Maînliler, Sebeliler ve Himyerîler hüküm sürmüş, daha sonrasında bölgeye Habeşliler ve Sâsânîler hâkim olmuştur.
Maînliler (Main devleti)
M. Ö. 1400-650 yılları arasında Yemen’de hüküm süren Maîn krallığının merkezi San‘a’nın doğusunda harabeleri bulunan Maîn şehriydi.
Daha ziyade ticarete önem veren Maînliler Arabistan ürünleriyle Hindistan ve Çin’den gelen ticaret mallarını Suriye, Filistin ve Mısır’a satarak büyük gelir elde ederlerdi.
Sebeliler (Saba devleti)
Güney Arabistan’da kurulan devletlerin ikincisi Maîn Devleti’nin yıkılmasından sonra tarih sahnesine çıktığı tahmin edilen Sebe Devleti’dir.
Merkezi Me’rib şehri olan Sebeliler ticaretin yanında tarıma önem vermiş ve bu amaçla bazı su bendleri inşa etmişlerdir.
Himyerîler (Himyeri devleti)
Sebeliler’den sonra Güney Arabistan’da hüküm süren Himyerîler, Araplar’ın Kahtânîler koluna mensuplardır.
Maînliler ve Sebeliler’in aksine savaşçı bir politika izleyen Himyerîler sınırlarını M.S. 3. Yüzyılın sonlarına doğru Hadramut ve Orta Arabistan’a kadar genişlettiler.
Askeri bakımdan Arabistan’ın en güçlü devleti hâline gelen Himyerîler Habeşliler ve İranlılarla da mücadele ettiler.
İslam öncesi arap yarımadası’nda bulunan devletler nelerdir? (Kuzey Arabistan)
İslâm’dan önce Nabatîler, Tedmürlüler, Gassânîler, Hireliler (Lahmîler) ve Kindeliler devlet kurmuşlardır.
Nabatîler (Nabati krallığı)
Nabatî krallığı muhtemelen m. ö. IV. yüzyılın sonlarında kurulmuş, Filistin’in güneyinde Akabe körfezi ile Lût gölü arasında hüküm sürmüştür.
Devletin merkezi Akabe körfezinin biraz kuzeyindeki Petra şehriydi. Bir ara Fırat nehri ile Kızıldeniz arasında geniş bir alana yayılan Nabatîler Kuzey Hicaz’a da hâkim olmuştur.
Tedmürlüler (Tedmür krallığı(Palmirliler))
Kuzey Arabistan devletlerinin ikincisi Tedmür Krallığı’dır (Palmirliler). Tedmür şehri Suriye çölünün ortasındaki bir vahada, Humus’un 145 km. doğusunda, Şam’ın 260 km. kuzeydoğusunda yer alır.
Palmyra adıyla da anılır. 2. ve 3. Yüzyıllarda en parlak dönemini yaşayan Tedmürlüler günümüze kitâbeleriyle birlikte harabeleri ulaşan birçok görkemli yapı inşa etmişlerdir.
Gassânîler (Gassânî devleti)
Gassânîler, Arapların Kahtânîler koluna mensup olup III. Yüzyılda Yemen’den Suriye bölgesine göç ettiler ve burada Cefne b. Amr liderliğinde devlet kurdular.
Hireliler (Lahmîler devleti)
Kuzey Arabistan’da kurulan diğer bir devlet Hireliler veya Lahmîler adıyla bilinmektedir.
Kahtânîler’in bir kolu olup Me’rib seddinin yıkılmasından sonra güneyden kuzeye göç eden ve Irak’a yerleşen Lahmîler tarafından 3. Yüzyıl ortalarında Hire’de kurulmuştur.
Kindeliler devleti
Kuzey ve Orta Arabistan’da hüküm süren Kindeliler’in genellikle Kahtânîler’den oldukları kabul edilmektedir.
Kindeliler 3. Yüzyıldan itibaren güneyden kuzeye doğru ilerleyerek Orta Arabistan’a Necid bölgesine geçmişler, ardından Mezopotamya, Filistin ve Suriye’yi içine alan geniş bir alana dağılmışlardır.
