tarafından Yumurtalık kanseri belirtileri nelerdir? Ameliyatı hakkında detaylı bilgiler, Nasıl önlenir? Sebepleri nelerdir? Muayene neleri içerir?
Yumurtalık kanseri nedir?
Bu kanser türü yumurtalıklarda oluşan hücrelerin büyümesidir.
Hücreler hızla çoğalır ve sağlıklı vücut dokusunu istila edebilir ve yok edebilir.
Dişi üreme sistemi, uterusun her iki tarafında bir tane olmak üzere iki yumurtalık içerir.
Yumurtalıklar her biri yaklaşık bir badem büyüklüğünde östrojen ve progesteron hormonlarının yanı sıra yumurta üretir.
Yumurtalık kanseri tedavisi genellikle cerrahi ve kemoterapiyi içerir.
Bu kanser türü ilk geliştiğinde, gözle görülür semptomlara neden olmayabilir.
Bu kanser türü kadınların yumurtalıklarında başlar.
Dişi, rahmin her iki tarafında iki yumurtalığa sahiptir. Yumurta üretimine ek olarak, yumurtalıklar kadın hormonları olan östrojen ve progesteronun ana üreticileridir.
Bu kanser türleri, türetildikleri hücre tipine göre beş farklı başlık altında sıralanmıştır.
Bunlardan en yaygın olanı, organın dış yüzeyini kaplayan epitel hücrelerinden kaynaklanan epitelyal tümörlerdir.
Yumurtalık kanseri belirtileri nelerdir? Yumurtalık kanser belirtileri
Bu kanser türünün belirtileri arasında sıklıkla (ayda yaklaşık 12 veya daha fazla kez) şunlar bulunur.
- Karın şişkinliği veya şişmesi
- Yemek yerken hızlı bir şekilde tok hissetmek
- Kilo kaybı
- Karnınızda veya kalçalar arasındaki bölgede (pelvis) ağrı veya hassasiyet
- Acil idrara çıkma ihtiyacı veya daha sık idrara çıkma ihtiyacı
- Yorgunluk
- Karın ve Sırt ağrısı
- Kabızlık gibi bağırsak alışkanlıklarındaki değişiklikler ve ishal
- Sık idrara çıkma ihtiyacı
- Vajinal kanama (özellikle menopozu geçtiyseniz) veya vajinanızdan sizin için normal olmayan akıntı.
- Yemek yemekte zorluk çekmek.
- Hazımsızlık
- Her zaman yorgun hissetmek
- Denemeden kilo vermek
Yumurtalık kanserinin en büyük belirtisi nedir?
Yumurtalık kanserinin en büyük belirtisi ileri safhalarında ise karında ele gelen kitle, aşağı doğru basınç hissi, karında sıvı birikmesi, karın şişliği, çevredeki organlara bası yapmasına bağlı olarak idrar ve bağırsak şikayetleri görülür.
Yumurtalık kanserinde ölüm oranı nedir?
Yumurtalık kanseri tüm jinekolojik kanserler içerisinde ölüm oranı en yüksek olanıdır.
Tüm evreler bir arada değerlendirildiğinde ortalama yaşam %35 civarındadır.
Amerika Birleşik Devletleri’nde kadınlarda en sık görülen kanserler arasında beşinci sırada yer almaktadır.
Kadınlarda görülen kansere bağlı ölümlerde de dördüncü sıraya yükselmiştir.
Bir kadının hayatı boyunca yumurtalık kanserine yakalanma riski 58’de bir oranında seyretmektedir.
Yumurtalık kanserinden ölüm riski ise 98’de bir oranında görülmektedir.
Ne zaman doktora görünmeli?
Sizi endişelendiren yukarıdaki gibi herhangi bir semptomunuz varsa doktorunuzla randevu alın.
Yumurtalık kanseri randevusunda ne olur?
Size sağlığınız ve belirtileriniz sorulabilir.
Ailenizde herhangi birinin yumurtalık veya meme kanseri olup olmadığını doktorunuza söyleyin.
Pratisyen hekim veya pratisyen hemşire sizi muayene etmek isteyebilir.
Randevu alırken bir kadın doktor veya hemşire isteyebilirsiniz.
Bir perdenin arkasında, belden aşağısı soyunmanız istenecek.
Üzerine koymanız için size bir çarşaf verilecek.
Yumurtalık kanseri muayenesi neleri içerir?
Doktorunuz, vajinanıza pürüzsüz, tüp şeklinde bir alet (spekulum) koyarak bu bölgenin içini görmelerini sağlar.
Topaklar veya hassas veya ağrılı bölgeler olup olmadığını kontrol etmek için karnınıza ve vajinanızın içine bastırabilir.
Acı verici değildir, ancak rahatsız edici bulabilirsiniz. Kendinizi rahatsız hissediyorsanız terapistle veya hemşireyle konuşun.
Yumurtalık kanseri nedenleri belli midir? Yumurtalık kanseri neden olur?
Bu kanser türüne neyin neden olduğu belli değildir.
Ancak doktorlar hastalık riskini artırabilecek şeyleri belirlediler.
Doktorlar bu kanser türünün, yumurtalıkların içindeki veya yakınındaki hücreler dna’larında değişiklikler (mutasyonlar) geliştirdiğinde başladığını bilirler.
Bir hücrenin DNA’sı, hücreye ne yapması gerektiğini söyleyen talimatları içerir.
Değişiklikler, hücrelere hızlı bir şekilde büyümelerini ve çoğalmalarını söyleyerek bir kanser hücresi kitlesi (tümörü) oluşturur.
Kanser hücreleri, sağlıklı hücreler öldüğünde yaşamaya devam eder.
Yakındaki dokuları istila edebilir ve vücudun diğer bölgelerine yayılmak (metastaz yapmak) için başlangıçtaki bir tümörden ayrılabilirler.
Yumurtalık kanseri türleri nelerdir?
Kanserin başladığı hücre tipi, sahip olduğunuz bu kanser tipini belirler ve doktorunuzun sizin için hangi tedavilerin en iyi olduğunu belirlemesine yardımcı olur.
Türleri şunları içerir.
Epitelyal yumurtalık kanseri
Bu tip en yaygın olanıdır. Seröz karsinom ve müsinöz karsinom dahil olmak üzere çeşitli alt tipleri içerir.
Stromal tümörler
Bu nadir tümörler genellikle diğer yumurtalık kanserlerinden daha erken bir aşamada teşhis edilir.
Germ hücreli tümörler
Bu nadir kanser türü daha genç yaşta ortaya çıkma eğilimindedir.
Yumurtalık kanseri risk faktörleri (Yumurtalık kanseri neden olur?)
Bu kanser türü riskinizi artırabilecek faktörler şunlardır:
Daha büyük yaşta olmanız
Yaşlandıkça yumurtalık kanseri riski artar. En sık yaşlı erişkinlerde teşhis edilir.
Kalıtsal gen değişiklikleri
Bu kanserlerin küçük bir yüzdesi, ebeveynlerinizden miras aldığınız gen değişikliklerinden kaynaklanır.
Bu kanser riskini artıran genler arasında BRCA1 ve BRCA2 bulunur.
Bu genler ayrıca meme kanseri riskini de arttırır.
Lynch sendromu ve BRIP1, RAD51C ve RAD51D genleriyle ilişkili gen değişiklikleri de dahil olmak üzere diğer bazı gen değişikliklerinin bu kanser türü riskini artırdığı bilinmektedir.
Ailede yumurtalık kanseri öyküsü
Bu türden kanser teşhisi konan kan akrabalarınız varsa, hastalık riskiniz artabilir.
Aşırı kilolu veya obez olmak
Aşırı kilolu veya obez olmak bu kanser türü riskini artırır.
Menopoz sonrası hormon replasman tedavisi
Menopoz belirti ve semptomlarını kontrol etmek için hormon replasman tedavisi almak bu kanser türü riskini artırabilir.
Endometriozis
Endometriozis, rahminizin içini kaplayan dokuya benzer dokunun rahminizin dışında büyüdüğü sıklıkla ağrılı bir hastalıktır.
Adetin başladığı ve bittiği yaş
Erken yaşta adet görmeye başlamak veya daha geç yaşta menopoza başlamak veya her ikisi de bu kanser türü riskini artırabilir.
Hiç hamile kalmamak
Hiç hamile kalmadıysanız, bu kanser türü riskiniz artabilir.
Yumurtalık kanseri önlemenin yolları nelerdir?
Bunun kesin bir yolu yoktur. Ancak riskinizi azaltmanın yolları olabilir:
Doğum kontrol hapı almayı düşünün.
Doktorunuza doğum kontrol haplarının (oral kontraseptifler) sizin için uygun olup olmadığını sorun.
Doğum kontrol hapı almak bu kanser türü riskini azaltır.
Ancak bu ilaçların riskleri vardır, bu nedenle durumunuza göre faydaların bu risklerden ağır basıp basmadığını tartışın.
Risk faktörlerinizi doktorunuzla tartışın.
Ailenizde meme ve bu tür kanser türü öyküsü varsa, bunu doktorunuzla görüşün. Doktorunuz bunun kendi kanser riskiniz için ne anlama gelebileceğini belirleyebilir.
Genetik testin sizin için uygun olup olmayacağına karar vermenize yardımcı olabilecek bir genetik danışmana yönlendirilebilirsiniz.
Bu kanser türü riskinizi artıran bir gen değişikliğiniz olduğu tespit edilirse, kanseri önlemek için yumurtalıklarınızı çıkarmak için ameliyatı düşünebilirsiniz.
Yumurtalık kanseri riskini azaltan faktörler nelerdir?
- Birden fazla çocuk doğurmuş olmak,
- Doğum kontrol hapı kullanmış olmak,
- Süt vermiş olmak,
- Tüplerin bağlanmış olması,
- Rahimin alınmış olması,
- Genital temizlik esnasında veya sonrasında talk pudrası kullanmamak,
- Meyve ve sebzeden zengin diyet uygulamak ve hayvansal gıdadan tüketimini kısmak,
- Obeziteden kaçınmak,
- Bilinçli vitamin kullanımı,
- A vitamininden zengin diyet veya A vitamini düşük dozda (retinoid veya fenretinid) kullanmak,
- Beta-karoten (havuçta bulunan bir vitamin) kullanmak,
- Vitamin C’den zengin diyet veya vitamin hapları ile dengeli vitamin C kullanımı,
- COX-2 inhibitörü ilaçları kullananlarda yumurtalık kanseri daha az görülür.
- Vitamin D’den zengin diyet.
Yumurtalık Kanseri Ameliyatı nedir? Neleri içerir?
Bu kanser türüne cerrahi olarak müdahale edilir. Çeşitli ameliyat türleri vardır.
Tek yumurtalıkları çıkarmak için ameliyat; bu kanser türü çok erken teşhis edilirse, daha az kapsamlı cerrahi mümkün olabilir.
Evre 1 bu seviyede olan kadınlar için ameliyat, çıkarılan yumurtalıklardan bir yumurtalık ve fallop tüplerinin çıkarılmasını içerebilir.
Bu süreç çocuk sahibi olma yeteneğini koruyabilir.
İki yumurtalığı çıkarmak için ameliyat; Her iki yumurtalıkta da kanser varsa ve vücudun başka bir yerinde kanser belirtisi yok ise, iki yumurtalık ile birlikte fallop tüpleri de çıkarılır.
Bu ameliyat rahmi sağlam bırakarak donmuş embriyo ve yumurtaları gebe bırakmanıza izin verir.
Rahim ve yumurtalıkların alınması; Kanser hücreleri yumurtalıklara ve rahime yayılmışsa veya çocuk doğurmak istenmiyorsa yumurtalıklar, fallop tüpleri, rahim, etkilenen lenf bezleri, karın yağ dokusu yani omentum da yıkanır.
Yumurtalık Kanseri Ameliyatı Kaç Saat Sürer?
Bu ameliyat, türü farketmeksizin ameliyat saatleri değişkenlik gösterir. Kanserin evresi, yayılmasına ve riskli yerlerde olup olmamasına göre değişkenlik gösterir.
Ameliyat süresi net olmamakla birlikte 6 ile 8 saatler arasında değişebilir ancak kanser riskli bir bölgede ise bu ameliyat süresini arttırır.
Yumurtalık Kanseri Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Bu kanserin ameliyatı karın ortasından alt ve üst karın bölgesini kapatmak için orta hat kesi yapılır ve ameliyata başlanır.
Öncelikle patolojik inceleme için karın içinde biriken sıvıdan örnek alınır.
Eğer bu suyunuz yoksa karnınızın içini yıkayarak alabilirsiniz.
Karın veya alt karın bölgesindeki tümörün boyutu belirlenir. Rahim ve her iki yumurtalık çıkarılır.
Karın içini kaplayan omentum adı verilen zar çıkarılır.
Bir tümörün karın içini kaplayan periton adı verilen bir zara yayıldığı tespit edilir ve yayılma çıkarılır.
Peritonun altındaki ve büyük kan damarlarının etrafındaki tüm lenf düğümleri, karın alt kısmından, kan damarlarının orijininden bacaklara kadar çıkarılır.
Bu işleme alt karın bölgesinin pelvik lenf nodu diseksiyonu denir.
Aort ve alt vena kava adı verilen büyük kan damarlarının etrafındaki lenf bezleri de tamamen çıkarılır ve bu işleme para-aortik lenf nodu diseksiyonu denir.
Periaortik lenf nodu diseksiyonunun üst ucu renal damarların başlangıç noktasıdır.
Bu kanser bu oluşumlara yayılabilir, bu nedenle yukarıdaki bölgelerdeki tüm lenf bezlerinin çıkarılması gerekir.
İdeal bir pelvik lenf nodu diseksiyonu en az 25 lenf nodu çıkarılmasını, ideal bir periarteriyel lenf nodu diseksiyonu ise en az 10 lenf nodu çıkarılmasını gerektirir.
Apandis kontrol edilir ve tümörün tipine göre yayılmasa bile apandis çıkarılır.
Bağırsak içine genişleme gereklidir ve tüm yayılmalar çıkarılır.
Gerekirse, kalın bağırsağın veya ince bağırsağın etkilenen kısmını çıkarılır.
Karaciğer ve dalak bölgeleri kontrol edilmelidir.
Özellikle karın boşluğunu göğüs boşluğundan ayıran, karaciğerde diyafram denilen oluşum yüzeyini kontrol edin ve gerekirse tümör çıkarılır.
Yumurtalık Kanseri tedavi yolları nelerdir? Yumurtalık kanseri tedavisi
Bu konuda düzenli muayene önemlidir. Bunun ameliyatı, interdisipliner bir yaklaşımla teşhis ve tedavi edilir.
Tedavi, cerrahi tedavi ile intraperitoneal veya intravenöz olarak verilen kemoterapötik ajanlara dayanır.
Yumurtalık Kanseri Ameliyatı Sonrası Nasıl Olur?
Bu kanserin önemli özelliği semptomsuz ilerlemesidir.
Hastalığın belirli evrelerinde bu vakaların yaklaşık yarısına jinekolojik muayene sırasında tesadüfen rastlanır.
Karında şişlik ve vajinal kanamalar gibi semptomlar hastalığa özgü olmayıp bu kanser türünün ilerlemesinin de göstergesidir.
Bu kanserin ameliyatı sonrasında genellikle 3 haftada bir 6 kür kemoterapi verilir.
Kemoterapi, kalan kanser hücrelerini öldürmeyi amaçlayan bir ilaçtır. İntravenöz veya intraperitoneal olarak uygulanabilir.
Yumurtalık kanserinde erken tanı mümkün müdür?
Yumurtalık kanserlerinin yaklaşık %70’i evre III’de tanı konmaktadır.
Bu kadar yüksek oranda ileri evrede yumurtalık kanserlerinin tanı konmasının en önemli nedeni, bu kanserin daha çok doğrudan yayılım ile implantasyon şeklinde karın içine yayılım yapmasıdır.
Bu nedenle kısa sürede karın içi organlara direkt yayılım söz konusu olduğu için hastalara ileri evrede tanı konmaktadır.
Henüz yumurtalık kanserinin öncü lezyonlarını saptayan bir tarama testi mevcut değildir.
Bu amaç ile birçok farklı kanser belirteci bilimsel araştırmalarda kullanılmıştır; ancak evre I dediğimiz erken evrede hastaların %30’unda bu belirteçler yüksek bulunmuştur.
Birden fazla tümör belirtecinin bir arada kullanımı ile yapılan taramalarda elde edilen sonuçlar daha başarılı olmakla beraber, getirdikleri yüksek maliyetlerden dolayı rutin kullanıma girmiş değildir.
Erken tanı için en önemli husus, halen düzenli olarak yapılan jinekolojik muayene ve menopoz sonrası ultrasonografide saptanan ve üç santimin üzerinde olan her kistik oluşum kuşkulu olarak kabul edilmelidir.
Diğer taraftan, menopoz öncesi dönemde yapılan ultrasonografide de kistik oluşum görüldüğünde, özellikle bu kist adet sonrası dönemde de halen mevcutsa ve bir takım ilave ultrasonografik özellikler taşımakta ise, jinekolojik kanser tanısında deneyimli bir hekim tarafından da gözden geçirilmelidir.
Yumurtalık kanserinde tanı nasıl konur?
Yumurtalık kanserinin tanısı ancak histopatolojik inceleme dediğimiz doku tanısı alınarak konmaktadır.
Bu tanı için cerrahi girişim gereklidir. Burada yapılacak olan cerrahi girişim hem tanı hem de tedavi amaçlıdır.
Ameliyat esnasında kuşkulu olan yumurtalık ve varsa buna ait olan yayıldığı dokulardan örnek alınıp ameliyat esnasında frozen inceleme dediğimiz histopatolojik muayeneye yollanır.
Ameliyat devam ederken tümörün yumurtalık kaynaklı olup olmadığı, tümörün hücre tipi, tümörün normal dokuya benzerlik derecesi (diferansiasyonu) belirlenir ve burada elde edilen sonuçlara göre cerrahi tedavi şekillendirilir.
Ameliyat öncesi yapılacak olan görüntüleme yöntemleri (bilgisayarlı tomografi, pozitron emisyon tomografi, ultrasonografi gibi) veya tümör göstergesi düzeylerinin belirlenmesi, hastalığın yaygınlığı hakkında bilgi verebilirler.
Ancak kesin tanı koydurucu yöntemler değillerdir.
Ayrıca hiçbir zaman doku tanısının yerine geçemezler.
Yumurtalık kanseri evreleri nelerdir?
Evre Ia
tümör tek yumurtalığa sınırlı, yumurtalık dış yüzünde tümör yok, karın içinde yayılım yok, tümörün olduğu yumurtalık rüptüre değil (dış yüzey devamlılığı bozulmamış).
Karın içi sıvısında tümör yok.
Evre Ib
tümör her iki yumurtalığa sınırlı, yumurtalıkların dış yüzünde tümör yok, karın içinde yayılım yok, tümörün olduğu yumurtalık rüptüre değil.
Karın içi sıvısında tümör yok.
Evre Ic
tümör bir veya her iki yumurtalığa sınırlı, yumurtalıkların dış yüzünde tümör var veya tümörün olduğu yumurtalık rüptüre (dış yüzey devamlılığı kesintiye uğramış) veya karın içi sıvısında tümör hücreleri var.
Evre IIa
tümör bir veya her iki yumurtalığa sınırlı, ancak tümör uterusa (rahime) veya tüplere yayılmış.
Tümörün olduğu yumurtalık rüptüre değil, yumurtalıkların dış yüzünde tümör yok. Karın içi sıvısında tümör yok.
Evre IIb
Tümör bir veya her iki yumurtalığa sınırlı, ancak tümör pelvis içerisinde uterus (rahim) veya tüpler dışında olan diğer organlara yayılmış.
Tümörün olduğu yumurtalık rüptüre değil, yumurtalıkların dış yüzünde tümör yok.
Karın içi sıvısında tümör yok.
Evre IIc
tümör bir veya her iki yumurtalığa sınırlı, ancak tümör uterusa (rahime) veya tüplere veya diğer pelvis içi oluşumlara yayılmış.
Bununla birlikte tümörün olduğu yumurtalık rüptüre veya yumurtalıkların dış yüzünde tümör veya karın içi sıvısında tümör hücreleri var.
Evre IIIa
tümör bir veya her iki yumurtalıkta olmakla beraber pelvis dışına mikroskobik düzeyde yayılım yapmış.
Abdominal (karın içi) organlarda (barsak, omentum gibi) mikroskobik düzeyde yayılım var.
Evre IIIb
tümör bir veya her iki yumurtalıkta olmakla beraber pelvis dışına yayılım yapmış.
Ancak yayılımda en büyük tümör çapı iki santimin altında.
Abdominal (karın içi) organlarda (barsak, omentum gibi) olan yayılımda metastazların çapı iki santimden küçük. Lenf düğümleri negatif.
Evre IIIc
tümör bir veya her iki yumurtalıkta olmakla beraber pelvis dışına yayılım yapmış.
Ancak yayılımda en büyük tümör çapı iki santimin üstünde.
Abdominal (karın içi) organlarda (barsak, omentum gibi) olan yayılımda metastazların çapı iki santimden büyük veya lenf düğümleri pozitif.
Evre IV
Karın dışına tümör yayılımı mevcut. Akciğer zarları arasına veya beyine veya karaciğere veya diğer karın dışı organ ve oluşumlara yayılım.
Yumurtalık kanseri nasıl tedavi edilir?
Yumurtalık kanserinin tedavisinde en önemli nokta cerrahi tedavidir. Cerrahi, hastalarda hem tanı hem de tedavi amaçlı uygulanmaktadır.
Yumurtalık kanseri cerrahi tedavinin amaçları nelerdir?
- Tümörün gerçekten yumurtalıktan kaynaklanıp kaynaklanmadığını saptamak,
- Tümörün karın içinde yaygınlığını saptamak,
- Tümörün yumurtalık kanserleri içerisinde hangi tipten olduğunu belirlemek,
- Hiç geride tümör kalmayacak şekilde cerrahinin uygulanmasıdır.
TIBBİ SORUMLULUK REDDİ
Nkgoo, çeşitli tıbbi konular üzerine pek çok yazı içermektedir. Ancak, bu yazıların hatasız olduğunun hiçbir şekilde garantisi yoktur.
Tıp ile ilgili bir bilgi hatasız bile olsa, sizin için ya da sizin rahatsızlığınızın belirtileri için uygulanabilir olmayabilir.
Nkgoo.com sitesinde hiç bir bilgi doktor tavsiyesi yerine geçmez.
Bu sebeple sitedeki tıbbi bilgilerin pratikte uygulanması halinde nkgoo.com sorumluluk kabul etmez ve herhangi bir yardımı taahhüt etmez.
En doğru bilgiyi doktorunuza danışarak alabilirsiniz. Lütfen Yasal Uyarı Sayfamızı Okuyun.
